Z dniem 1 stycznia 2008r. wchodzą w życie przepisy umożliwiające funkcjonowanie instytucji upoważnionego przedsiębiorcy (AEO). Z tą datą przedsiębiorcy zainteresowani uzyskaniem statusu AEO będą mogli składać do organów celnych wnioski o wydanie świadectwa AEO, a po jego uzyskaniu korzystać z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony i/lub z uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych.

Definicja i warunki uzyskania świadectwa AEO
Upoważniony przedsiębiorca (AEO) jest to przedsiębiorca posiadający jedno ze świadectw AEO, o którym mowa w art. 14 a Rozporządzenia Wykonawczego:
– świadectwo AEO – uproszczenia celne,
– świadectwo AEO – bezpieczeństwo i ochrona,
– świadectwo AEO – uproszczenia celne/bezpieczeństwo i ochrona.
Status AEO może zostać udzielony każdemu przedsiębiorcy posiadającemu siedzibę na obszarze celnym Wspólnoty (wyjątki określają przepisy Rozporządzenia Wykonawczego) spełniającemu warunki i kryteria, o których mowa w art. 5a ust. 2 Wspólnotowego Kodeksu Celnego. Są to:
– odpowiednie przestrzeganie wymogów celnych,
– odpowiedni system zarządzania ewidencjami handlowymi i, gdzie zachodzi taka potrzeba, ewidencjami transportowymi, który umożliwia właściwą kontrolę celną,
– udokumentowana wypłacalność,
– gdzie ma zastosowanie, odpowiednie standardy bezpieczeństwa i ochrony.
Powyższe warunki i kryteria, badane przez organy celne w toku procedury o wydanie świadectwa AEO, zostały szczegółowo rozpisane w art. 14h – art. 14k Rozporządzenia Wykonawczego.

Korzyści wynikające z posiadania statusu AEO
Status AEO przyznany w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej będzie uznawany w całej Wspólnocie.
Status AEO uprawnia do korzystania z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony i/lub z uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych.
W zakresie kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z następujących ułatwień:
– będzie podlegał mniejszej niż inni przedsiębiorcy liczbie kontroli fizycznej i kontroli dokumentów,
– w przypadku wytypowania go do kontroli będzie ona przeprowadzana w sposób priorytetowy,
– uprawnienia do wcześniejszego powiadomienia o wytypowaniu przesyłki do kontroli,
– uprawnienia do składania przywozowej deklaracji skróconej z ograniczonym zakresem danych bezpieczeństwa,
– możliwości wnioskowania o przeprowadzenie kontroli w innym miejscu niż urząd celny.
W przypadku złożenia przez AEO wniosku o stosowanie uproszczeń enumeratywnie wymienionych w art. 14b ust. 1 Rozporządzenia Wykonawczego organy celne nie będą badały ponownie tych warunków, które już były badane przy przyznawaniu świadectwa AEO.

Podstawa prawna
Instytucja upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) została wprowadzona do porządku prawnego Unii Europejskiej rozporządzeniem (WE) nr 648/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 kwietnia 2005r. zmieniającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. UE L117 z 4.05.2005, s. 13), z tym, że jej zastosowanie będzie możliwe od 1 stycznia 2008r. po wejściu w życie przepisów wykonawczych przyjętych w dniu 18 grudnia 2006r. rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1875/2006 zmieniającym rozporządzenie (EWG) nr 2454/93 ustanawiające przepisy w celu wykonania Wspólnotowego Kodeksu Celnego (Dz. Urz. WE L 360 z 19.12.2006 str. 64) (Rozporządzenie Wykonawcze).
Rozporządzenie Wykonawcze reguluje procedurę przyznawania statusu AEO oraz określa wymogi i kryteria, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie tego statusu, wskazuje na korzyści wynikające z posiadania świadectwa AEO oraz obowiązki przedsiębiorcy i organów celnych.