Spór o wyspy Senkaku/Diaoyutai będzie bardzo trudny do rozstrzygnięcia. Zarówno Chiny jak i Japonia nie posiadają dobrze uzasadnionych, historycznych do nich praw. Próba udowodnienia japońskości Senkaku czy chińskości Diaoyutai jest niczym innym jak próbą rozciągnięcia współczesnych idei państwa narodowego.

 Najnowsze wydarzenia w politycznych relacjach Chin z Japonią nie napawają optymizmem. Nasila się bowiem coraz bardziej spór o niezamieszkałe wyspy Senkaku/Diaoyutai położone na Morzu Chińskim, a należące od końca XIX wieku do Japonii. Dopóki jednak nie odkryto pod koniec lat 1970′ na dnie morza wokół tych wysp zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego, nikt się nimi specjalnie nie interesował. Spór o te wyspy zaostrzył się na początku września 2013 r. i osiągnął niebezpieczny wymiar 23 listopada 2013 r., kiedy Chiny jednostronnie ustanowiły „powietrzną strefę obronną " (ADIZ) na Morzu Wschodniochińskim wokół spornych wysp [1]. Chiny bowiem uważają te wyspy za część swojego, a nie japońskiego terytorium. Zaostrzenie tych środków bezpieczeństwa nastąpiło po tym, jak 10 września 2013 r. osiem chińskich kutrów patrolowych wpłynęło na krótko na wody okalające wyspy Senkaku [2]. Rząd Japonii wysłał w ten rejon kilka swoich myśliwców i oświadczył, że wkrótce na pięć największych wysp tego niewielkiego archipelagu wyśle swoich urzędników. Ta ostatnia wypowiedź spotkała się z ostrą reakcją władz Chin.

Status wysp Senkaku

Przedmiotem sporu jest siedem, niewielkich wysp o obszarze niespełna 7 km2. Wszystkie są niezamieszkałe i odlegle ok. 2 tys, km od Japonii. Wyspy te odkryto na przełomie XV i XVI w. i od tego czasu do 1895 r. znajdowały się one pod jurysdykcją chińską. Jednak po przegranej wojnie z Japonią, na mocy traktatu z Shimonoseki z 1895 r., wyspy te, łącznie z Tajwanem i Peskadorami, zostały scedowane na rzecz Japonii. Z kolei po II wojnie światowej, na mocy ustaleń aliantów z Kairu w 1943 r. i Poczdamu w 1945 r., Japonia straciła Tajwan i „okoliczne wyspy", bez ścisłego określenia o jakie tu okoliczne wyspy chodzi, które powróciły do Chin. W 1949 r. Tajwan „oderwał" się od ChRL i powstała tam Republika Chińska. Natomiast w 1971 r. Amerykanie zwróciły Japonii okupowaną Okinawę i wyspy Senkaku, do których roszczą sobie prawa zarówno Chiny jak i władze w Tajwanu [3]. Rząd Japonii argumentuje jednak, że wyspy te stanowią integralną część archipelagu Riukiu i na tymi wyspami nikt nigdy nie panował ani też nie zostały one nigdy skolonizowane. Oczywiście władze w Pekinie nie zgadzają się z tą argumentacją i powołują się ciągle na ustalenia aliantów z Poczdamu.

Po normalizacji stosunków w 1972 r. pomiędzy ChRL i Japonią rządy obu tych państw odsunęły spór „do rozwiązania przez przyszłe pokolenia". Jednak odkrycie na wodach przylegających do nich złóż ropy naftowej i gazu spowodowało, że władze Chin zmieniły swój stosunek do tego problemu i postanowiły podjąć próbę odzyskania spornych wysp. Nasilenie się sporu o wyspy Senkaku/Diaoyutai nastąpiło w połowie kwietnia 2012 r., kiedy, znany z nacjonalistycznych wypowiedzi, gubernator prefektury Tokio Ishihara Shintaro zaapelował, aby władze w Tokio wykupiły wyspy Senkaku od prywatnych inwestorów, reprezentowanych przez Kumiokę Kurikarę. Ten ostatni żądał ze te wyspy aż 500 mln USD, ale ostatecznie najpierw władze prefektury Tokio zakupiły 10 września 2012 r. te wyspy za 22 mln USD i od razu podarowały je rządowi Japonii [4]. Z powodów prawnych rząd Japonii nie mógł kupić tych wysp bezpośrednio od prywatnych właścicieli. Transakcja ta doprowadziła do ochłodzenia stosunków politycznych Chin z Japonią. Nastąpił też wybuch protestów w Chinach przeciwko obecności w tym kraju firm japońskich, który jednak nie spowodował załamania się współpracy gospodarczej pomiędzy tymi największymi gospodarkami azjatyckimi i największymi, po Stanach Zjednoczonych Ameryki, gospodarkami światowymi.

Więcej na:

http://www.geopolityka.org/analizy/2584-zaostrzenie-stosunkow-politycznych-chin-z-japonia-