„Oddajemy odpady takiej jednej firmie i dostajemy za nie jakieś dokumenty” – błędy i niebezpieczeństwa związane z samodzielną realizacją obowiązku odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych.

Jedną z możliwości realizacji zapisów ustawy „O obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej” jest samodzielna realizacja obowiązku. W codziennej praktyce organizacji odzysku często spotykamy się z niezrozumieniem bądź błędną interpretacją przepisów w tym zakresie.

Jedną z głównych nieprawidłowości jest rozliczanie obowiązku na podstawie dokumentów KPO (karta przekazania odpadu). Dokument ten jest wystawiany podczas odbioru odpadów z miejsca ich powstawania jako dowód na to, że wytwarzający odpady pozbył się ich w sposób legalny, przekazując je uprawnionej do tego firmie. W razie kontroli środowiskowej wytwarzający odpady może zostać poproszony o przedstawienie KPO. Dokument ten jednak nie potwierdza, że odpady opakowaniowe zostały poddane odzyskowi i recyklingowi. Mogły one zostać wywiezione po prostu na wysypisko.

Jedynymi dokumentami, które uprawniają do rozliczania obowiązku odzysku i recyklingu są dokumenty potwierdzające recykling i dokumenty potwierdzające odzysk ( DPR i DPO). Oba te dokumenty zawierają następujące informacje:

– nr dokumentu oraz rok, w którym został dokonany odzysk i recykling

– dane firmy przekazującej odpad do odzysku i recyklingu

– dane firmy prowadzącej odzysk i recykling wraz z numerem odpowiedniej decyzji środowiskowej

– informację o rodzaju i kodzie oraz masie lub ilości odpadów przejętych do recyklingu

– informację o rodzaju recyklingu, jakiemu został poddany odpad

Dokumenty DPR i DPO wystawiane są odrębnie na daną ilość przekazanych do recyklingu odpadów. Każdy z dokumentów sporządzany jest w trzech egzemplarzach: dla przekazującego odpad do recyklingu, dla prowadzącego recykling oraz dla wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Są więc one ściśle ewidencjonowane.

Należy również zwrócić uwagę, że samodzielnego rozliczania obowiązku można dokonywać jedynie na własnych odpadach opakowaniowych lub na odpadach pochodzących z samodzielnie zorganizowanej selektywnej zbiórki.

Ponadto należy pamiętać, że recykler wystawi DPR i DPO na odebrane ilości odpadów tylko wtedy, gdy otrzyma na czas wniosek o ich wystawienie. Dokumenty mogą być wystawiane miesięcznie lub kwartalnie, najpóźniej do 30 dnia po upływie danego kwartału. Przedsiębiorca oddający odpady opakowaniowe do recyklingu powinien więc przesłać taki wniosek do recyklera niezwłocznie po zakończeniu kwartału.

Przed nawiązaniem współpracy z odbiorcą odpadów opakowaniowych warto również ustalić czy na pewno będzie on mógł wystawić DPR i DPO. Można na przykład poprosić o przedstawienie stosownej decyzji środowiskowej. Z naszego doświadczenia wynika, że wiele firm decydujących się na samodzielną realizację obowiązku ma problem z wyegzekwowaniem dokumentów od odbiorcy odpadów.

Należy także mieć na uwadze fakt, że w przypadku nieosiągnięcia ustawowych poziomów odzysku i recyklingu za brakujące ilości trzeba będzie zapłacić opłatę produktową. Po zakończeniu i podsumowaniu roku, może się więc okazać, że pomimo przekazywania własnych odpadów do recyklingu, pozostaje dosyć wysoka kwota do zapłaty. Trzeba przy tym pamiętać, że jeśli obowiązek będzie dotyczył opakowań z tworzyw sztucznych i/lub drewna, dla których obowiązują dosyć niskie poziomy recyklingu (w 2009r odpowiednio 27% i 15 %), to trzeba wziąć dodatkowo pod uwagę odzysk przy zrealizowanym recyklingu, którego poziom wynosi 51%.

Samodzielna realizacja obowiązku jest rozwiązaniem, które mogą stosować tylko ci przedsiębiorcy, którzy są w stanie przewidzieć ilość odpadów opakowaniowych, jaką wygenerują i oddadzą w ciągu roku do recyklingu oraz mogą z dużą dokładnością oszacować ilość opakowań wprowadzanych na rynek i związaną z tym wysokość obowiązku. Przed podjęciem takiej decyzji należy również zdobyć wiedzę na temat wymaganych dokumentów i wiarygodności firm odbierających odpady opakowaniowe.