Od stycznia tego roku zaczęły obowiązywać nowe reguły Incoterms 2020. Znajomość międzynarodowych reguł handlu to podstawowy obowiązek importera, który pozwoli uniknąć wielu nieprzyjemnych, a czasem nawet kosztownych problemów.

Raz na dziesięć lat Międzynarodowa Izba Handlowa (International Chamber of Commerce – ICC) aktualizuje stosowane w handlu międzynarodowym reguły Incoterms. Czym są Incoterms i jakie mają zastosowanie w imporcie? Są to zasady, które regulują stosunki między dostawcą a odbiorcą towarów w procesie sprzedaży dóbr. Precyzują sposób transportu towaru, warunki jego ubezpieczenia oraz koszty ryzyka wynikające z odpowiedzialności za towar na poszczególnych etapach sprzedaży. Każda reguła oznaczona jest trzema literami oraz miejscem dostarczenia towaru przez dostawcę.

Reguły Incoterms zostały pogrupowane w cztery kategorie:

1) Grupa E obejmuje tylko formułę „EXW z zakładu” – obowiązkiem eksportera jest w tym przypadku pozostawić towar do dyspozycji importera w wyznaczonym miejscu, zazwyczaj swoim magazynie. Eksporter nie ma ponadto żadnych innych obowiązków, nie ponosi też ryzyka związanego z załadunkiem towaru, ani z jego transportem.

2) Grupa F zawiera formuły FCA, FAS i FOB – w tym przypadku eksporter ma obowiązek dokonać odprawy celnej wywozowej oraz dostarczyć towar przewoźnikowi wskazanemu przez importera. Z chwilą dostarczenia towaru ryzyko przechodzi na kupującego (importera).

3) Grupa C składa się z formuł CFR, CIF, CPT oraz CIP – koszty dostawy (a w przypadku formuł CIF i CIP także ubezpieczenia) towaru, lecz nie ryzyko jego utraty (uszkodzenia), ponosi eksporter.

4) Do grupy D należą formuły DAP, DPU i DDP – reguły te przyporządkowują eksporterowi wszystkie koszty oraz ryzyko z tytułu utraty towaru (aż do momentu dostarczenia go do miejsca przeznaczenia).

Od stycznia 2020 roku zaczęły obowiązywać nowe zasady (zastępujące dotychczasowe Incoterms 2010), o czym powinien wiedzieć każdy importer. ICC, zrzeszająca przedsiębiorców z ponad stu krajów na świecie, nieustannie podejmuje wysiłki w kreowaniu rozwoju wolnego rynku oraz ustalaniu norm kierujących handlem oraz transportem w międzynarodowym obrocie towarów. Początki reguł handlowych sięgają jeszcze czasów przedwojennych. Dziś jest to już podstawa międzynarodowych stosunków biznesowych.

Każda aktualizacja Incoterms ma na celu dostosowanie norm handlu do dynamicznie zmieniającego się świata i otoczenia gospodarczego. Zaproponowane przez ICC Incoterms 2020 utrzymują stosowanie jedenastu reguł (EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP, FAS, FOB, CFR, CIF) jednak zmieniona została ich kolejność oraz znaczenie. Aktualnie obowiązują:

EXW (EX Works) – „Z zakładu…”

FCA (Free Carrier) – „Dostarczone do przewoźnika…”

CPT (Carriage Paid To – „Przewóz opłacony do…”

CIP (Carriage and Insurance Paid To –  „Przewóz i ubezpieczenie opłacone do…”

DAP (Delivered at Place – „Dostarczone do miejsca…”

DPU (Delivered at Place Unloaded – “Dostarczone do miejsca, wyładowane…”

DDP (Delivered Duty Paid – “Dostarczone, cło opłacone…”

FAS (Free Alongside Ship – „Dostarczone wzdłuż burty statku…”

FOB (Free On Board – „Dostarczone na statek…”

CFR (Cost and Freight – „Koszt i fracht…”

CIF (Cost Insurance and Freight – “Koszt ubezpieczenia i fracht…”

Na pierwszy rzut oka widać, że zmianie uległa dotychczasowa reguła DAT – zmieniona na DPU. Nowe nazewnictwo nie wprowadza jednak rewolucji w stosowaniu tej zasady.  Skrót DPU uwydatnia fakt ,iż, oprócz terminalu, miejscem dostarczenia towaru może być jakikolwiek inny punkt, który umożliwia swobodną dostawę oraz rozładunek towaru. Dzięki temu zaktualizowana reguła może być stosowana w każdym rodzaju transportu (morskim, kolejowym, lotniczym i drogowym). W tym przypadku odpowiedzialność za towar przechodzi ze sprzedającego na kupującego w momencie przekazania towaru do dyspozycji nabywcy.

Istotną modyfikację zauważyć można przy regułach CIF oraz CIP. Zgodnie z zasadami z 2010 roku obydwie reguły nakładały na sprzedającego obowiązek ochrony ubezpieczeniowej towaru. Zgodnie z nowymi wytycznymi, CIF oraz CIP objęte są nowymi Klauzulami Ładunkowymi, które wymuszają odpowiedni poziom ubezpieczenia towaru. Dla reguły CIP zastosowano Klauzulę A (obejmującą najszerszą ochronę dóbr), zaś dla CIF jest to Klauzula C (zakłada ona ograniczony poziom ochrony towaru).

Znaczące zmiany pojawiły się również w stosowaniu reguły FCA – „dostarczone do przewoźnika”. Do tej pory sprzedający miał obowiązek dostarczyć kupującemu potwierdzenie (a także ponieść jego koszt), że towar został dostarczony do spedytora realizującego ten transport.  Zaktualizowane Incoterms 2020 przewidują, że kupujący udziela przewoźnikowi instrukcji, aby ten wystawił sprzedającemu dokument potwierdzający odbiór towaru. Dopiero na tej podstawie sprzedający ma obowiązek potwierdzenia dostarczenia towaru do przewoźnika kupującemu. Potwierdzeniem jest konosament z adnotacją „on board” – dokument ten najczęściej jest wymagany np. przez banki, które dokonują transferu należności od nabywcy do sprzedającego w momencie potwierdzenia dostarczenia towaru do przewoźnika.

Pogłoski o usunięciu reguły EXW, bądź formułowaniu zupełnie nowych zasad handlu międzynarodowego, zniknęły po oficjalnej publikacji ICC nowych Incoterms 2020. Wprowadzone zmiany nie przynoszą rewolucji, jednak odzwierciedlają praktyczne zastosowanie obowiązujących do tej pory reguł i odświeżają je.

Mamy nadzieję, że wprowadzone zmiany jeszcze bardziej usprawnią współpracę importerów z Chinami. Tym bardziej, że w skład komitetu opracowującego Incoterms 2020 po raz pierwszy weszli przedstawiciele Państwa Środka.