Import towarów z Chin wiąże się z ryzykiem walutowym, głównie ze względu na rozliczenia w dolarach amerykańskich (USD). Wahania kursu USD w danym kraju mogą znacząco wpłynąć na koszty importu, dlatego warto zastosować odpowiednie strategie zabezpieczające. Poniżej przedstawiamy sześć sposobów, które mogą pomóc zminimalizować ryzyko kursowe.

Ryzyko walutowe dotyczy firm, które prowadzą działalność międzynarodową, inwestują w aktywa denominowane w obcych walutach lub zaciągają kredyty w walutach innych niż waluta krajowa. Ryzyko przeliczeniowe jest jednym z głównych typów ryzyka kursowego, obok ryzyka transakcyjnego i ekonomicznego.

Ryzyko kursowe może wpłynąć na wartość inwestycji, zobowiązań finansowych, przychodów lub kosztów. Ryzyko związane z wahaniami kursów walutowych ma szczególne znaczenie dla firm prowadzących działalność międzynarodową.

Czym jest ryzyko walutowe?

Ryzyko walutowe, znane również jako ryzyko kursowe, jest związane z możliwością wahań kursu jednej waluty w stosunku do drugiej. Wahania kursu walutowego mogą doprowadzić zarówno do pogorszenia sytuacji finansowej jednostki, jak i do jej poprawy. Źródłem ryzyka jest fakt niemożności dokładnego przewidzenia kierunku i skali wahań kursu.

Ryzyko walutowe dotyczy firm, które prowadzą działalność międzynarodową, inwestują w aktywa denominowane w obcych walutach lub zaciągają kredyty w walutach innych niż waluta krajowa. Ryzyko kursowe może wpłynąć na wartość inwestycji, zobowiązań finansowych, przychodów lub kosztów.

W praktyce można wyróżnić dwa rodzaje ryzyka walutowego: ryzyko transakcyjne i ryzyko księgowe. Ryzyko transakcyjne dotyczy transakcji importu i eksportu, gdzie jedna ze stron transakcji rozlicza się w obcej walucie. Ryzyko księgowe dotyczy posiadania w bilansie aktywów lub pasywów, których wartość wyrażona jest w walucie obcej.

Zmiana kursu walutowego powoduje konieczność zmiany ich wyceny księgowej. Ryzyko materializuje się w momencie dokonania transakcji, tj. wygenerowania przepływu pieniężnego, którego wartość w walucie krajowej zależy od kursu walutowego. Brak pewności co do wyrażonej we własnej walucie wartości przyszłych przepływów pieniężnych stanowi dla przedsiębiorstw poważny problem.

W praktyce gospodarczej stosuje się szereg instrumentów finansowych, które służą minimalizacji ryzyka kursowego. Przedsiębiorstwo, które zdecydowało się działać na rynku międzynarodowym, powinno nauczyć się, jak zarządzać ryzykiem walutowym. Przede wszystkim jest ważne, aby zabezpieczyć swoje przepływy finansowe. Polityka zarządzania ryzykiem standardowo dzieli się na zarządzanie pasywne i zarządzanie aktywne.

Na polskim rynku istnieje kilka instrumentów finansowych, które zabezpieczają przed ryzykiem kursowym. Najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie ryzyka kursowego jest stosowanie terminowych kontraktów forward. W ogólnym rozrachunku koszty zabezpieczenia ryzyka kursowego są dość wysokie, natomiast ryzyko niepożądanego kształtowania się kursu jest niewielkie.

W przypadku kredytów gotówkowych zaciąganych w obcej walucie ryzyko walutowe polega na różnicy w kursie w momencie zawarcia umowy w porównaniu do późniejszej spłaty rat. Banki wdrażają szereg narzędzi, których zadaniem jest pomoc w zarządzaniu ryzykiem walutowym.

W kontekście kredytów, szczególnie kredytów walutowych lub indeksowanych do waluty obcej, ryzyko kursowe polega na tym, że zmiany kursu walutowego mogą znacząco wpływać na wysokość rat kredytu oraz całkowite koszty związane z obsługą zadłużenia.

Ryzyko walutowe jest jednym z podstawowych wyzwań w sprzedaży za granicę. Średni kurs opłacalności eksportu (dane za I kw. 2023 r.) wynosi 4,30 zł za euro. Dynamiczne umocnienie złotego jest niekorzystne dla eksporterów.

Odpowiednie zarządzanie ryzykiem walutowym pozwala chronić marże. Przykład: równowartość 100.000 euro przy kursie EUR/PLN = 4,90 to 490.000 zł. Przykład: równowartość 100.000 euro przy kursie EUR/PLN = 4,45 to 445.000 zł. Różnica po umocnieniu złotego wobec euro sięga 45.000 zł.

Zmniejszenie ryzyka kursowego (tzw. jego mitygacja) jest możliwe. Otwieranie konta w odległym kraju bywa czasochłonne i kosztowne. Wirtualne rachunki z lokalnym numerem IBAN ułatwiają małym i średnim przedsiębiorcom posługiwanie się lokalnymi kontami.

Koszty przewalutowania. Uwaga: często firmy ponoszą je podwójnie! Polscy przedsiębiorcy sprzedający towary za granicę w kanale e-commerce spotykają się z sytuacją, w której system platform marketplace i operatorów bramek płatniczych blokuje im możliwość przyjmowania środków ze sprzedaży w walucie innej niż złote.

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że ryzyko kursowe materializuje się w kosztach przewalutowania. Nasze szacunki pokazują, że w powyższych przypadkach sprzedawcy online tracą nawet kilka proc. przychodów.

Transakcje terminowe (forward) a zmiany kursu walutowego

Transakcje terminowe polegają na zawarciu umowy z bankiem na zakup określonej kwoty waluty w przyszłości po ustalonym kursie. Dzięki temu importer może zabezpieczyć się przed niekorzystnymi zmianami kursu walutowego, co pozwala na precyzyjne planowanie kosztów bez obawy o przyszłe wahania kursu. Jest to szczególnie przydatne, gdy kontrakty handlowe mają odroczony termin płatności, a koszty muszą być jasno określone już na etapie negocjacji. Transakcje forward są popularnym sposobem na zabezpieczenie kursu na rynku walutowym, ale wymagają współpracy z bankiem oraz określonych zasobów finansowych.

Opcje walutowe

Opcje walutowe to kolejne narzędzie służące do zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym w walutach obcych. Opcje dają prawo (ale nie obowiązek) do zakupu lub sprzedaży waluty po określonym kursie w przyszłości. Dzięki temu, importer może skorzystać z opcji, jeśli kurs okaże się niekorzystny, ale w przypadku poprawy kursu, można zrezygnować z realizacji opcji. Jest to rozwiązanie zapewniające większą elastyczność niż transakcje forward, jednak wymaga opłacenia premii za nabycie opcji, co zwiększa koszty zabezpieczenia.

Swapy walutowe

Swapy walutowe są bardziej zaawansowanym narzędziem finansowym, które polega na jednoczesnym zakupie i sprzedaży tej samej kwoty waluty na różne terminy z walutami obcymi. W praktyce pozwala to na uzyskanie płynności w danej walucie bez ponoszenia ryzyka kursowego. Swap może być korzystnym rozwiązaniem, gdy firma potrzebuje dostępu do konkretnej waluty na krótki okres, ale chce zabezpieczyć się przed wahaniami kursowymi. Jest to metoda często stosowana przez firmy operujące na rynku międzynarodowym, wymagająca jednak odpowiedniej wiedzy finansowej oraz dostępu do instrumentów bankowych.

Hedging ryzykiem walutowym

Hedging polega na zredukowaniu ryzyka walutowego poprzez zbilansowanie przychodów i wydatków w różnych walutach. Oznacza to, że firma stara się zminimalizować ekspozycję na wahania kursowe poprzez odpowiednie zarządzanie swoimi przepływami finansowymi. Na przykład, jeśli firma uzyskuje przychody w dolarach amerykańskich, powinna też dążyć do tego, aby jej zobowiązania również były wyrażone w USD. Dzięki temu zmiany kursów walut nie będą miały tak dużego wpływu na wynik finansowy firmy. Jest to rozwiązanie stosunkowo proste, ale wymaga odpowiedniego dopasowania kontraktów oraz negocjacji z dostawcami.

Ustalanie cen w walucie krajowej

Jednym ze sposobów na minimalizację ryzyka walutowego jest negocjowanie z dostawcami cen w walucie lokalnej, czyli w tym przypadku w polskich złotówkach (PLN). Przenosi to ryzyko kursowe na kontrahenta, jednak może się wiązać z wyższą ceną towaru, ponieważ dostawca będzie chciał zrekompensować sobie potencjalne wahania kursowe. Dodatkowo, ryzyko kursowe może prowadzić do możliwości zmiany wyceny aktywów, co jest istotne w kontekście księgowym. Rozwiązanie to pozwala jednak na prostsze planowanie budżetu i unikanie konieczności zawierania dodatkowych umów zabezpieczających. Jest to szczególnie przydatne dla mniejszych firm, które nie mają dostępu do bardziej zaawansowanych narzędzi finansowych.

Zarządzanie ryzykiem walutowym na rynku walutowym

Stała obserwacja trendów i prognoz kursów walut pozwala na podejmowanie świadomych decyzji dotyczących momentu zakupu waluty. Importer, śledząc zmiany kursów, może wybrać najkorzystniejszy moment na przeprowadzenie transakcji, co pozwala na zmniejszenie kosztów zakupu. Choć nie jest to metoda zabezpieczenia w dosłownym sensie, regularne monitorowanie rynku może pomóc w podejmowaniu lepszych decyzji finansowych i zmniejszeniu ryzyka. Warto korzystać z różnych narzędzi analitycznych oraz konsultacji z ekspertami, aby zrozumieć, jakie czynniki wpływają na wahania kursów walut. Banki wdrażają różne narzędzia, w tym testy warunków skrajnych, aby ocenić wpływ skrajnych wahań kursowych na kredyty walutowe i lepiej zarządzać związanym ryzykiem.

Wybór odpowiedniej strategii zabezpieczającej zależy od specyfiki działalności firmy, jej ekspozycji na ryzyko walutowe oraz akceptowalnego poziomu ryzyka. Warto skonsultować się z ekspertami finansowymi przed podjęciem decyzji o zastosowaniu konkretnego narzędzia zabezpieczającego.