Wprowadzanie przez przedsiębiorców produktów w opakowaniach wielomateriałowych

Opakowaniami wielomateriałowymi są zatem np. kartony po mleku czy sokach, które składają się z więcej niż jednego tworzywa np. plastiku, aluminium czy papieru.

Obowiązki odzysku i recyklingu odpadów wielomateriałowych w 2014 r. oraz sposoby ich wykonania

Do końca roku 2013 przedsiębiorca mógł obowiązki dotyczące zapewnienia odzysku, w tym recyklingu opakowań wielomateriałowych realizować również za pośrednictwem organizacji odzysku. Obecnie art. 18 ustawy formułuje wobec wprowadzających m.in. produkty w opakowaniach wielomateriałowych szczegółowe zasady w stosunku do uregulowań przyjętych w art. 17 ustawy, który ogólnie wprowadza wymóg zapewnienia odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych i sposoby jego wykonania dla przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach.

Zgodnie z art. 18 ust. 1-5 ustawy, wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych jest zobowiązany do zorganizowania systemu zbierania oraz zapewnienia odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych po tych produktach.

Wprowadzający wykonuje obowiązki związane ze zorganizowaniem systemu zbierania oraz zapewnienia odzysku i recyklingu opakowań wielomateriałowych:

1) samodzielnie albo

2) poprzez przystąpienie do porozumienia, o którym mowa w art. 25 ustawy.

Samodzielne wykonanie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych wielomateriałowych może być realizowane na dwa sposoby. Po pierwsze, poprzez rozliczenie w oparciu o odpady opakowaniowe wytworzone przez przedsiębiorcę wprowadzającego produkty w opakowaniach wielomateriałowych – rozliczenie to opiera się wówczas na poziomach wskazanych w poz. 1-7 załącznika nr 1 do ustawy. Po drugie, poprzez rozliczenie w oparciu o odpady wytworzone przez inne podmioty – rozliczenie to wiąże się z obowiązkiem uzyskania odzysku i recyklingu na poziomie 100% wprowadzonych do obrotu opakowań.

Wykonanie obowiązku odzysku, w tym recyklingu odpadów wielomateriałowych poprzez udział w porozumieniu

Art. 25 ust. 1 ustawy przewiduje realizację obowiązku odzysku, w tym recyklingu odpadów wielomateriałowych, w wyniku zawierania z marszałkami województw porozumień przez organizacje samorządu gospodarczego, reprezentujące grupę przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach wielomateriałowych lub środki niebezpieczne w opakowaniach, w tym środki ochrony roślin. Stroną porozumienia z marszałkiem województwa nie może być każda organizacja samorządu gospodarczego, a jedynie izba gospodarcza, działająca na podstawie ustawy o izbach gospodarczych (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 710). Przystąpienie do porozumienia przedsiębiorcy wprowadzającego opakowania wielomateriałowe nie wymaga przynależności do izby gospodarczej. Aby zatem przystąpić do porozumienia, wymagane jest zawarcie stosownej umowy z daną izbą, która będzie działać w imieniu przedsiębiorcy i reprezentować go w porozumieniu zawartym z marszałkiem.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych mogą na równych zasadach przystępować do już zawartych porozumień.

Udział w porozumieniu nie zwalnia przedsiębiorcy od odpowiedzialności za nienależyte jego wykonywanie. Zgodnie z art. 25 ust. 10 ustawy, w przypadku gdy cele określone w porozumieniu nie zostaną osiągnięte (tzn. wymagane poziomy odzysku i recyklingu), przedsiębiorca wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych, będący stroną porozumienia, obowiązany będzie do wniesienia opłaty produktowej.

Izby gospodarcze, jako strona porozumienia, jedynie reprezentują przedsiębiorców, nie przejmując od nich ustawowych obowiązków, tak jak to ma miejsce w przypadku organizacji odzysku opakowań, które przyjmują od przedsiębiorców obowiązek w stosunku do opakowań jednorodzajowych.

A zatem przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych, w przypadku nieosiągnięcia określonych w rozporządzeniu poziomów odzysku i recyklingu, zobowiązani będą do wniesienia opłaty produktowej samodzielnie.

Oprócz zapewnienia odpowiednich poziomów odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych, obowiązująca ustawa nałożyła na przedsiębiorców jeszcze inne obowiązki – m.in. prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych. Należy podkreślić, iż przedsiębiorca wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych nie ma możliwości wykonania powyższego obowiązku poprzez przystąpienie do porozumienia, o którym mowa w art. 25 ustawy. Izba gospodarcza nie ma bowiem uprawnień do przejmowania tego obowiązku i nie może być traktowana jako organizacja odzysku opakowań.

Przedsiębiorcy wprowadzających produkty w opakowaniach wielomateriałowych mogą obowiązki te realizować samodzielnie lub za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań.

Reasumując należy wskazać, iż obowiązująca ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi z dniem 1 stycznia 2014 r. zróżnicowała sytuację przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach wielomateriałowych w stosunku do pozostałych podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach jednorodzajowych.

Po pierwsze, poprzez zobowiązanie ich do zorganizowania systemu zbierania oraz zapewnienia odzysku, w tym recyklingu odpadów wielomateriałowych. Po drugie, poprzez odmienne sposoby realizacji ustawowego obowiązku i jego zakresu. Nowe regulacje prawne w tym zakresie postawiły zatem przedsiębiorców przed nowymi wyzwaniami i problemami co do wyboru najkorzystniejszego, ale też równocześnie bezpiecznego sposobu, gwarantującego należytą realizację obowiązków ustawowych dotyczących opakowań wielomateriałowych.

Artykuł pochodzi z czasopisma Logistyka Odzysku nr 3/2014 (12)
www.logistyka-odzysku.pl