Rejon Azji i Pacyfiku, a w szczególności Chiny, odgrywają coraz większą rolę w świecie, a tamtejsze przedsiębiorstwa zdobywają coraz większy udział w wielu dziedzinach gospodarki. Ten trend będzie coraz wyraźniejszy, dlatego w dobie globalnej ekspansji firm z tego regionu warto przyjrzeć się dokładniej metodom, jakimi azjatyckie przedsiębiorstwa są kierowane.

Wszystkie azjatyckie metody kierowania przedsiębiorstwem zmieniały się przez lata. Kryzys z 1997 roku wymusił jeszcze bardziej radykalne przemiany. Kraje regionu Azji i Pacyfiku łączą wspólne elementy kulturowe. Systemy te, mimo tego, iż powstały w różnej geograficznej lokalizacji są podobne ze względu na wpływ Konfucjanizmu. W szczególności dotyczy to hierarchicznej struktury społeczeństwa i organizacji, wagi rodziny, przywiązania do autorytarnego zarządzania, paternalizmu, przywiązania do tradycji, działania w grupie, siły osobistych powiązań etc.

Z drugiej jednak strony, przedsiębiorstwa różnią się metodami zarządzania oraz strukturami organizacyjnymi. Jest to wynikiem historycznych, politycznych, ekonomicznych i społecznych uwarunkowań.

Główne typy przedsiębiorstw, które chciałbym przedstawić to chińskie firmy państwowe (ang. Chinese State Enterprise – CSE), małe, rodzinne przedsiębiorstwa chińskie (ang. Chinese Family Business – CFB),  japońskie holdingi o nazwie keiretsu (grupa firm wywodzących się z różnych branż), jak i koreańskie chebole (konglomeraty składające się z dużej ilości firm, często zdominowanych przez jedną rodzinę).

Niezwykle ciekawym elementem, który warto przeanalizować to struktura właścicielska przedsiębiorstw bardzo różniąca się między poszczególnymi krajami. CSE charakteryzują się dużym udziałem władz państwowych w procesy zarządzania. CFB, z drugiej strony, odznaczają się ścisłą kontrolą przedsiębiorstwa przez rodzinę i jej udziałem we wszystkim kluczowych procesach decyzyjnych firmy. Nie zatrudnia się tu profesjonalnych menadżerów. Gdzieś pomiędzy znajdują się japońskie keiretsu oraz koreańskie chebole.

W keiretsu istnieje wyraźny podział pomiędzy właścicielami firmy a samym zarządzaniem przedsiębiorstwem. W koreańskim przypadku, mimo iż wzrasta rola decyzyjna profesjonalnych managerów w firmie, to przeważnie członkowie rodzin zajmują kluczowe pozycje w strukturze organizacyjnej. Warto dodać, iż w Japonii sprawy związane ze strukturą właścicielską pozostają kwestią publiczną, natomiast jak najbardziej prywatną w Korei.

Jeżeli chodzi o wielkość przedsiębiorstw, analizowane kraje różnią się w dużym stopniu. Najmniejsze firmy to małe CFB. Największe przedsiębiorstwa to japońskie keiretsu. W skali wielkości CSE, jak również koreańskie chebole znajdują się pośrodku.

Oprócz japońskich keiretsu, wszystkie trzy rodzaje przedsiębiorstw są ściśle zcentralizowane. Największym stopniem centralizacji cechują się CFB, posiadające prostą strukturę organizacyjną. We wszystkich opisywanych organizacjach występuje niski poziom formalizacji ze słabo rozwinięta strukturą dywizjonalną (polegającą na wyodrębnieniu mniejszych jednostek do realizacji stałych, określonych zadań). CFB charakteryzuje się najniższym poziomem formalizacji. Wszystkie cztery rodzaje przedsiębiorstw mają silnie rozwinięte pionowe systemy informacji oraz kontroli nad pracownikami.