Zarówno w Chinach jak i w Indiach płatności w rachunku otwartym (z odroczonym terminem płatności) stają się coraz bardziej powszechne, a były praktycznie nieznane 10 lat temu. W przypadku Indii popularność tego rodzaju płatności stanowi wymóg niezwykle konkurencyjnego rynku, o tyle w Chinach płatność w rachunku otwartym staje się koniecznością ze względu na kłopoty czasie kryzysu gospodarczego w z płynnością finansową kupujących.

Zdarza się, że uzgadniane w umowach warunki płatności często są unieważniane. Dotyczy to zwłaszcza Chin, gdzie sektory o nadmiarze zdolności produkcyjnych oraz branże o niskim poziomie wartości dodanej nadal mają trudności finansowe.

Płatności w kredycie kupieckim są lepiej zarządzane w Indiach niż w Chinach. Możliwość płatności w rachunku otwartym oferują niemal wszystkie firmy w Chinach oraz Indiach (odpowiednio 65% i 72%). Wydaje się zatem, że oba kraje przyjęły już obowiązujące na świecie standardy związane z tym systemem płatności. Co więcej, tendencja ta staje się coraz bardziej powszechna, o czym świadczy fakt, że liczba tego rodzaju transakcji w Chinach wzrasta. Większa liczba płatności w rachunku otwartym jest wynikiem trudności z płynnością finansową, jakich doświadczają kupujący w Chinach. W Indiach natomiast ta forma płatności wykorzystywana jest, aby stawić czoło wymogom niezwykle konkurencyjnego rynku. Chiny mają dłuższe standardowe terminy odroczonej płatności – średnio 60 dni, podczas gdy w Indiach jest to 30 dni.

Z drugiej strony wydłużanie terminów płatności rodzi wątpliwości co do stopnia, w jakim warunki płatności w dalszym ciągu pozostają pod kontrolą. Zarówno w Chinach, jak i w Indiach niemal bardzo dużo przedsiębiorstw ma trudności z płatnościami przeterminowanymi. W Indiach faktury są zwykle regulowane w ciągu 30 dni od daty ich wymagalności, podczas gdy w Chinach 75% płatności przeterminowanych regulowanych jest ponad 30 dni od daty ich wymagalności.

Wydaje się, że oba kraje skutecznie opierają się skutkom kryzysu. W 2009 r. wzrost gospodarki chińskiej będzie nadal wysoki i wyniesie około 7%. Wprowadzane są jednak poważne zmiany strukturalne. I tak, aby sprostać wyzwaniom kryzysu, Chiny koncentrują się na zaawansowanych gałęziach przemysłu. W niektórych sektorach, zwłaszcza tych o niskiej wartości dodanej (tekstylia, obuwie, zabawki) oraz branżach odczuwających negatywne skutki nadmiaru zdolności produkcyjnych (przemysł motoryzacyjny, metalurgiczny oraz budownictwo), liczba firm ulegnie zmniejszeniu. W sektorach tych wystąpi również największe ryzyko związane z nieregulowaniem płatności.

W porównaniu z Chinami rozwój Indii jest bardziej zrównoważony i można już dostrzec pierwsze oznaki poprawy sytuacji (w 1 kw. 2009 r. wzrost na poziomie 5,8% w porównaniu z 5,1% w 4 kw. 2008 r.).

Liczba płatności przeterminowanych powinna pozostać na względnie stabilnym poziomie. Z drugiej strony jednak firmy poszukują zewnętrznych form finansowania, a przedłużająca się „susza kredytowa" na międzynarodowych rynkach finansowych może mieć niekorzystny wpływ na te firmy. W przypadku kolejnego kryzysu liczba przeterminowanych płatności może wzrosnąć.

W Chinach najczęściej stosowaną formą odzyskiwania zaległości płatniczych są negocjacje. W Indiach natomiast, gdzie działalność gospodarcza prowadzona jest na bardziej przewidywalnych warunkach, aby odzyskać zaległe płatności, przedsiębiorstwa częściej podejmują kroki prawne.
Wyjątkowa odporność tych państw na kryzys nie oznacza, że ryzyko zaległych płatności nie istniej w tych gospodarkach, a zwłaszcza w znajdującym się pod ciągłą presją chińskim sektorze prywatnym.
(na postawie badań Coface)

Erna Grońska

Specjalista ds. public relations

Wywiadownia gospodarcza Creditreform Polska