Handel międzynarodowy to mnóstwo różnych reguł i przepisów, wśród których trzeba się sprawnie poruszać. Jest to szczególnie konieczne w robieniu interesów z partnerami, którzy znajdują się tysiące kilometrów od nas. W tym artykule postaramy się więc w pigułce przybliżyć najważniejsze zagadnienia formalne, o których trzeba pamiętać w handlu z Chinami.

Oznaczenie CE i nie tylko

Jesteś już na etapie, w którym wybrałeś produkt i chcesz go sprowadzić? Zapoznaj się przedtem ze wszelkimi przepisami dotyczącymi importu danego produktu do Polski. Chodzi przede wszystkim o kwestie cła i wymaganych dokumentów dotyczących produktu. Będą to np. raporty z badań nad nim czy też oznaczenie CE, jeśli jest wymagane. Oznaczenie takie jest deklaracją, że produkt spełnia wymogi dyrektyw „Nowego Podejścia” Unii Europejskiej. Czego możemy w tej kwestii wymagać od kontrahenta z Chin? Musi on nam pokazać certyfikat produktu oraz podpisać deklarację zgodności WE. Dokumenty musimy dokładnie sprawdzić, bo czasem zamiast oznaczenia CE, o które nam chodzi, pojawia się bardzo podobny znak, oznaczający China Export – ten drugi charakteryzuje się minimalną odległością pomiędzy literami C i E. Musimy też dokładnie sprawdzić nazwę produktu – bywa tak, że jeden produkt firmy spełnia wymogi unijnych dyrektyw, a ten, który sprowadzamy, już niekoniecznie. Sprawdźmy też dokładnie pod względem CE sam wyrób i jego opakowanie. Poprośmy też Chińczyka o raport z badań nad produktem. Pamiętajmy też, że w deklaracji zgodności powinny się znaleźć wszystkie normy oraz dyrektywy spełniane przez zamawiany przez nas wyrób.

Reguły handlu i cło

Z produktem wszystko się zgadza, chcemy go sprowadzić, co dalej? Musimy oczywiście zapoznać się z INCOTERMS – Międzynarodowymi Regułami Handlu. Mają one za zadanie określić dzielenie kosztów i odpowiedzialności, które w trakcie procesu transportu towaru ponoszą importer oraz eksporter. Nie będziemy się teraz dokładnie zagłębiać w poszczególne reguły. Generalnie jednak mniej ryzykowne  dla importera jest przejęcie większości obowiązków związanych z transportem i odprawą sprowadzanych produktów. Najczęściej używane w handlu z Chinami są reguły EXW, FOB i CIF. Nad tą kwestią warto się dobrze zastanowić ponieważ formuła ICOTERMS jest bardzo ważna z punktu widzenia kalkulacji kosztów transportu oraz cła. Przejdziemy teraz do kwestii związanych z tym drugim. Stawkę celną, która zostanie nałożona na nasz produkt sprawdzimy na stronie systemu ISZTAR. Średnio wynosi ona 10%, ale może się znacznie różnić w zależności od produktu. Pamiętajmy o tym, że na niektóre produkty jest nakładane cło antydumpingowe (ponieważ ceny danego wyrobu w Chinach są niższe niż koszt jego produkcji w Europie).

Inne dokumenty i odprawa celna

Należy również wiedzieć o tym, jakie dokumenty będą nam potrzebne w trakcie importu. Wspominaliśmy już o tych, które będą wymagane dla określonych grup produktu, m.in. deklaracje i raport z badań CE. Na koniec przedstawimy te, które są niezbędne podczas importu. Zaliczają się do nich: konosament (bill of lading – B/L, czyli morski list przewozowy – oczywiście tylko w przypadku transportu drogą morską) albo list przewozowy (lotniczy – air waybill), faktura handlowa oraz list pakowy. Ten pierwszy stanowi potwierdzenie przyjęcia ładunku na statek. Dzięki niemu możemy nim dysponować i go odebrać. Drugi stanowi podobny dokument, jeśli chodzi o transport lotniczy. Fakturę handlową, czyli CI (commercial invoice), należy okazać przy odprawie celnej. Pamiętajmy o tym, że Urząd Celny w Polsce może wymagać tłumaczenia faktury. Tłumaczenie może sporządzić importer. List pakowy natomiast to dokument, który nadawca wystawia przewoźnikowi. Znajdziemy w nim listę produktów oraz informacje na temat sposobu ich spakowania (nie ma w nim jednak ich ceny). Na koniec jeszcze kilka słów o odprawie celnej. Możemy wykonać ją sami albo zlecić formalności agencji celnej. Jeśli chodzi o produkty z Chin odprawa celna równa się zazwyczaj procedurze dopuszczenia produktu do obrotu. Aby dokonywać odpraw w Polsce i UE konieczne są dwie rejestracje w systemach EORI i PDR. Pamiętajmy, że warunkiem uzyskania przesyłki jest uiszczenie należności celno-podatkowych.

Na najczęściej zadawane pytania w kwestii importu z Chin i odprawy celnej odpowiada poniżej ekspert, Prezes BigChina.pl, Paulina Kiełbus-Jania.

Do kogo kierować prośbę o uzyskanie wiążącej informacji taryfowej?

W przypadku problemu z ustaleniem stawki celnej i w celu eliminacji ryzyka związanego z wybraniem niewłaściwego kodu towaru, istnieje możliwość zawnioskowania o tzw. wiążącą informację taryfową. W Polsce do przyjmowania wniosków o wydanie WIT oraz do podejmowania decyzji w tej sprawie upoważniony jest Dyrektor Izby Celnej w Warszawie.

Jakie są szanse na obniżenie cła i uzyskanie wiążącej informacji taryfowej?

Rozpatrywane są wszystkie wnioski. Okres oczekiwania na WIT jest możliwie jak najkrótszy, nie może trwać dłużej niż 120 dni od momentu przyjęcia wniosku, czyli od chwili, w której organ celny stwierdzi, że wniosek zawiera wszelkie informacje, które są niezbędne do wydania decyzji.

Warto pamiętać, że decyzja WIT może, ale nie musi okazać się dla importera korzystna. Produkt, którego dotyczy niekoniecznie zostanie bowiem przypisany do preferowanej przez importera taryfikacji celnej o niższej stawce.  Szanse na obniżenie cła zależą zatem od interpretacji dostarczonych o produkcie informacji oraz opinii Dyrektora Izby Celnej.

Jak długo trwa średnio odprawa celna, jeśli zlecimy ją agencji celnej?

Czas odprawy celnej zależy oczywiście od jej przebiegu oraz odpowiedniego do niej przygotowania. Zakładając jednak, że importer zadbał o dostarczenie na czas wszelkich niezbędnych dokumentów, agencja celna sprawnie dopełniła formalności, a Urząd Celny nie wytypował odprawianej przesyłki do kontroli celnej, importowane produkty powinny zostać dopuszczone do obrotu jeszcze w dniu zgłoszenia do odprawy.

Dlaczego najczęściej stosowane w handlu z Chinami są reguły EXW, FOB i CIF?

INCOTERMS dokonują rozdziału kosztów transportu pomiędzy stronami kontraktu, a także określają moment, w którym ryzyko związane z utratą lub zniszczeniem towaru przechodzi ze sprzedawcy na nabywcę (z eksportera na importera). Składają się z czterech grup formuł: E, F, C oraz D, które w różny sposób rozkładają wspomniane koszty i ryzyko.

Grupa E obejmuje tylko formułę „EXW z zakładu” – obowiązkiem eksportera jest w tym przypadku pozostawić towar do dyspozycji importera w wyznaczonym miejscu, zazwyczaj swoim magazynie. Eksporter nie ma ponadto żadnych innych obowiązków, nie ponosi też ryzyka związanego z załadunkiem towaru, ani z jego transportem.

Grupa F zawiera formuły FCA, FAS i FOB – w tym przypadku eksporter ma obowiązek dokonać odprawy celnej wywozowej oraz dostarczyć towar przewoźnikowi wskazanemu  przez importera. Z chwilą dostarczenia towaru ryzyko przechodzi na kupującego (importera).

Grupa C składa się z formuł CFR, CIF, CPT oraz CIP – koszty dostawy (a w przypadku formuł CIF i CIP także ubezpieczenia) towaru, lecz nie ryzyko jego utraty (uszkodzenia), ponosi eksporter.

Do grupy D należą formuły DAP, DAT i DDP, które wszystkie koszty oraz ryzyko, aż do miejsca przeznaczenia towaru przyporządkowują eksporterowi.

Jak widać, o ile rozróżnienie poszczególnych grup jest dość przejrzyste, o tyle zrozumienie różnic pomiędzy formułami w tej samej grupie jest nieco bardziej skomplikowane.  Tym bardziej, że Incoterms podlegają nowelizacji co 10 lat (obecnie obowiązujące to Incoterms 2010).

Chińczycy, co wynika z ich mentalności i kultury, mają dość luźne podejście do kwestii formalnych i prawnych. Z mojego doświadczenia wynika też, że chińscy handlowcy nie lubią komplikować sobie życia i w związku z tym bardzo często nie zdają sobie sprawy z subtelnych z ich punktu widzenia różnic pomiędzy poszczególnymi formułami tej samej grupy.

Być może stąd przywiązanie do trzech formuł wymienionych w pytaniu (EXW, FOB, CIF), które są w imporcie z Chin stosowane najczęściej, a które nie uległy zmianie przy ostatniej nowelizacji. Co za tym idzie obowiązują dość długo i jesteśmy do nich przyzwyczajeni.

Jako popularnej formuły nie wymienia się żadnej z grupy D ponieważ powierzenie wszelkich obowiązków związanych z transportem i odprawą produktów w ręce eksportera nie jest rekomendowane w imporcie z Chin.

W jaki sposób na opakowaniu powinno być umieszczone oznaczenie CE?

O ile dyrektywy nie przewidują inaczej, oznakowanie CE jest obowiązkowe i musi być umieszczone na wyrobie,  zanim zostanie on wprowadzony na rynek lub oddany do użytku. Oznakowanie CE musi być umieszczone w sposób widoczny, czytelny i nieusuwalny. Oznakowanie CE musi mieć wysokość co najmniej 5 mm. Jeżeli CE zostanie zmniejszone lub powiększone, muszą być zachowane odpowiednie proporcje znaku.

Oznakowanie CE musi być naniesione na produkt lub na jego tabliczkę znamionową. Wyłącznie w przypadku gdy jest to niemożliwe lub uzasadnione charakterem aparatury, oznakowanie CE musi być naniesione na opakowanie, jeżeli takie istnieje i na dołączone dokumenty (jak np. instrukcja).

Jak w skrócie wygląda rejestracja w systemach EORI i PDR?

EORI (Wspólnotowy System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych, ang. Economic Operators’ Registration and Identification) jest jedną z części składowych tworzonego w Unii Europejskiej środowiska elektronicznego cła powstającego w ramach programu e-Customs – tj. „bez-papierowego” środowiska dla administracji celnych i handlu w UE.  Przedsiębiorcy podlegają jednokrotnej rejestracji w systemie EORI i jest im nadawany unikalny numer identyfikacyjny EORI, którym są zobowiązani posługiwać się we wszystkich transakcjach i czynnościach celnych na obszarze UE.

Proces rejestracji EORI prowadzony jest w Systemie Elektronicznej Rejestracji Przedsiębiorców (SZPROT). Wnioski składane są za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC – pod adresem www.puesc.gov.pl ) i obsługiwane w formie elektronicznej.

Procedura rejestracji rozpoczyna się założeniem konta na portalu PUESC. Po utworzeniu konta osoba upoważniona wypełnia i przesyła elektronicznie Wniosek o rejestrację danych osoby fizycznej w SISC, a następnie Wniosek o rejestrację danych podmiotu w SISC, który odpowiednio uzupełniony stanowi jednocześnie wniosek o nadanie numeru EORI. W wyniku rejestracji Podmiotowi zostaje nadany numer ID SISC, który jest jednocześnie numerem EORI.

Powiadomienie o nadanym numerze EORI zostanie przesłane w komunikacie wysłanym na konto osoby upoważnionej, która złożyła wniosek.

W przypadku gdy w momencie dokonywania pierwszej odprawy, importer nie ma dostępu do PUESC, a towar oczekuje na odprawę na granicy lub gdy została ogłoszona niedostępność PUESC z powodu awarii, może on zwrócić się z pisemnym wnioskiem o nadanie numeru EORI do najbliższego organu SC (Urzędu Celnego lub Izby Celnej).

Informacja o nadaniu numeru EORI zostanie zwrotnie przekazana do oddziału celnego, w którym złożony został wniosek i przesłana na adres e-mail podany przez wnioskodawcę.

Każdy przedsiębiorca chcący korzystać z możliwości elektronicznej obsługi zgłoszeń i innych dokumentów celnych powinien wystąpić z pisemnym wnioskiem o nadanie mu kodu identyfikacyjnego (loginu) w PDR. Podsystem Danych Referencyjnych (PDR) jest narzędziem informatycznym mającym na celu dostarczenie jednolitych i aktualnych danych referencyjnych dla innych systemów celnych.

Aby móc przesyłać zgłoszenia celne w elektronicznych systemach celnych firma zobowiązana jest do rejestracji swoich danych jak i danych podmiotów, które mają ją reprezentować w systemie PDR.

Przedsiębiorca zobowiązany jest do dostarczenia Karty Rejestracji PDR – dokument ten można złożyć w dowolnej placówce celnej. Do Karty Rejestracji przedsiębiorca załącza oryginały upoważnień lub ewentualnie urzędowo potwierdzone kopie upoważnień dla reprezentantów wymienionych w omawianym dokumencie (agencji celnych).

Konieczne jest także przedłożenie aktualnego dokumentu rejestrowego firmy i przedstawienie organowi celnemu Oświadczenia dot. Instrukcji.

Rejestracji dokonać można także za pośrednictwem agencji celnej – zazwyczaj za dodatkową opłatą.

Artykuł dostępny pod poniższym adresem:

http://chinahomelife.com.pl/index.php?page=blogs&id=58